Final exams are starting again and this can lead to stressful periods and short nights. How does stress affect sleep? How do you deal with that?
Stress wordt vaak als iets negatiefs gezien. Toch is er ook een voordeel. Om optimaal te presteren, heb je juist stress nodig, zegt Laura Hemmer, psycholoog bij slaap-waakcentrum SEIN.
“Positieve stress is normaal bij examens, dat maakt ons gefocust. Maar de invloed van stress op slaap kan negatief zijn. Dan vallen we moeilijker in slaap, slapen we onrustiger of worden we ‘s nachts sneller wakker. Of we gaan meer dromen of worden te vroeg wakker.”
Bij de gevolgen van stress op slaap moeten we onderscheid maken tussen stress en chronische stress, zegt Dennis Karakoç van het Stresscentrum.
“Heb je last van chronische stress, dan val je wel in slaap, maar word je ‘s nachts wakker doordat je stresshormoon cortisol ontregeld raakt. Terwijl je bij ‘normale’ stress juist moeite hebt met in slaap vallen.”
De functies van slaap
In beide gevallen kunnen de slaapproblemen tot een slaaptekort leiden. Door een slaaptekort kun je prikkelbaarder worden of concentratieproblemen krijgen. Ook kun je mogelijk niet langer emoties en informatie goed verwerken.
Een van de functies van slaap is dat we de geleerde stof beter kunnen onthouden, weet Hemmer. “Door te slapen wordt de stof opgeslagen in je brein, dus een goede nachtrust vóór je examen levert meer op dan de hele nacht doorleren.”
Tips om toch goed te slapen
Wil je je examenperiode goed doorkomen, dan hebben Hemmer, orthopedagoog Danielle Hendriks en Karakoç een aantal belangrijke tips.
- Stop een uur voordat je gaat slapen met studeren. “Want door rustig af te bouwen, ontspan je beter en krijg je meer rust”, legt Hemmer uit.
- Als je ligt te malen, blijf dan niet liggen. “Ga uit bed en probeer jezelf af te leiden door bijvoorbeeld naar muziek of een podcast te luisteren of ontspanningsoefeningen te doen”, zegt Danielle Hendriks. Als orthopedagoog is zij ook betrokken bij SEIN.
- Ga niet te lang uit bed. Hendriks: “Probeer na een kwartier weer te gaan slapen.” In plaats van te lang op te zijn, kun je volgens haar beter iets eerder opstaan om de laatste dingen nog even te herhalen.
- Kijk niet op je telefoon. “Het blauwe licht van je scherm kan er namelijk voor zorgen dat je daar nog wakkerder van wordt”, weet Hemmer.
- Doe een powernap. Volgens Karakoç is het belangrijk om gemiste slaap in te halen. “Powernaps duren maximaal twintig minuten. Ze zijn dus kort, maar hebben een krachtige functie en kunnen helpen om vermoeidheid te verminderen en de alertheid te verhogen.”
- Tot slot raadt zowel Hendriks als Hemmer aan om ook tijdens de examenperiode tijd vrij te maken voor sport. “Beweging en ontspanning zijn manieren om je stressniveau omlaag te krijgen.”
We zijn benieuwd naar je mening over dit artikel. Klik hier om je feedback achter te laten in een korte vragenlijst van een minuut.
